Verbod op PFAS: wat is het effect en zijn er alternatieven?

Op 7 februari 2023 heeft het Europees Agentschap voor Chemische Stoffen (ECHA) een voorstel voor een Europees verbod op PFAS(Per- en polyfluoralkylstoffen ) gepubliceerd. Dit voorstel heeft tot veel discussies geleid. Bij ERIKS begrijpen wij dat het onderwerp PFAS veel vragen oproept. Daarom is deze FAQ samengesteld .

Als je nog vragen hebt over de voorgestelde beperkingen, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen. Wij staan voor jou klaar.

Het verbodsvoorstel bevat een lijst van ongeveer 10.000 door de mens gemaakte per- en polyfluoralkylstoffen, afgekort PFAS. De voorgestelde beperking is een gezamenlijke inspanning van Duitsland, Nederland, Denemarken, Noorwegen en Zweden. Het voorstel vormt de belangrijkste beperking op chemicaliën in de geschiedenis van de EU. Het voorstel wordt een "universele beperking" genoemd omdat het een breed toepassingsgebied heeft. Het heeft betrekking op de vervaardiging, het op de markt brengen en het gebruik van PFAS als zodanig, maar ook op het verbieden van PFAS als bestanddeel van andere stoffen, mengsels en producten.

PFAS-stoffen worden wereldwijd in allerlei producten en materialen gebruikt vanwege hun uitstekende chemische, thermische en wrijvingsverminderende eigenschappen. Ze zijn te vinden in veel consumptiegoederen, onder andere in textiel, brandblussers, kookapparatuur, tandpasta, maar ook in industriële of niet-consumententoepassingen.

Bij ERIKS zitten PFAS-stoffen in producten die zijn samengesteld uit materialen als PTFE, FKM, FFKM, FEP en PFA. Deze zijn te vinden in bepaalde afdichtingen, slangen, kleppen, pakkingen, plastic onderdelen, krachtoverbrengingen enzovoort. Op dit moment is het nog te vroeg om conclusies te trekken over de toekomst van deze producten en materialen.

Belangrijk om te weten is dat alle producten die ERIKS in de Europese Unie levert, voldoen aan de PFAS-regelgeving zoals voorgeschreven door de REACH- en POP-richtlijnen.

Momenteel zijn er 1-op-1 geen PFAS-vrije alternatieven beschikbaar met dezelfde eigenschappen als producten mét PFAS. PFAS-vrije materialen bestaan natuurlijk, maar:

• zij hebben andere eigenschappen en werken daarom misschien niet of hebben een kortere levensduur
• voor bepaalde producten (bijv. klepzittingen, slangen) zijn deze niet (gemakkelijk) verkrijgbaar
  
  

Verwacht wordt dat de markt voor PFAS-vrije materialen met uitzonderlijke eigenschappen gaat groeien. Dit is een proces van jaren. Ook bij ERIKS zijn wij actief op zoek naar PFAS-vrije oplossingen met specialistische eigenschappen.

Het voorstel stond open voor openbare raadpleging van maart tot september 2023. Dit betekent dat belanghebbenden (fabrikanten en ook eindgebruikers zoals jij) in die periode hun inbreng (bezwaren, verzet en dergelijke) hebben kunnen geven. Na afloop van de raadplegingsperiode van zes maanden dient ECHA een definitief voorstel in bij de Europese Commissie. Zij nemen vervolgens de definitieve beslissing.

ERIKS maakt deel uit van verschillende internationale industriegroepen. Voor afdichtingen en pakkingen maken wij deel uit van de European Sealing Association (ESA). Om input te verzamelen van eindgebruikers en producenten van afdichtingen en pakkingen over het mogelijk effect van een verbod op PFAS, heeft de ESA een sociaaleconomische beoordeling opgezet via adviesbureau Ricardo Energy & Environment. Hieraan heeft ERIKS meegewerkt.

De periode voor deelname is nu verlopen.

Het proces kent nog een lange weg. Nu de openbare raadpleging in september is afgelopen, dient ECHA een definitief voorstel in bij de Europese Commissie. Als de Europese Commissie instemt met het ingediende voorstel en goed keurt, treedt het verbod in werking. Momenteel kan niet worden gezegd welke PFAS-stoffen voor welke producten of industrieën op korte of lange termijn en met welke vrijstellingen zullen worden verboden. Het voorstel geeft een indicatie, maar het is lang niet zeker dat het op de nu voorgestelde wijze wordt aangenomen.

Voor de meest recente informatie over het tijdschema zie de website van ECHA.

Bij ERIKS zijn wij actief betrokken bij het lopende PFAS-debat. Wij gebruiken de huidige overlegperiode om onze zorgen te delen en input te leveren.

Daarnaast zijn wij voor sommige producten en toepassingen begonnen met de ontwikkeling van alternatieven. Dit proces vereist betrokkenheid van de gehele leveringsketen: van chemische producenten die de nieuwe grondstoffen produceren tot verwerkers, ontwikkelaars en eindgebruikers om nieuwe opties te valideren en goed te keuren. Dit is een proces van jaren.

3M heeft aangekondigd de productie en het gebruik van alle PFAS in hun portfolio tegen eind 2025 te stoppen. ERIKS onderzoekt de mogelijke gevolgen hiervan en werkt aan alternatieven.

De toekomst van PFAS en mogelijke alternatieven is nog onzeker, maar ERIKS werkt proactief aan alle mogelijke uitdagingen en oplossingen voor onze klanten. Samen met onze fabrikanten grijpen wij dit aan als een kans om te innoveren en om nieuwe, meer duurzame producten en materialen te ontwikkelen.

Processtappen sinds 2019:

• In 2019 stelde de Europese Commissie het PFAS-actieplan op, dat de basis legde voor het huidige beperkingsvoorstel.
  
  
• In 2020 werd het PFAS-actieplan onderdeel van de chemiestrategie voor duurzaamheid van de Europese Green Deal. Sommige PFAS-chemicaliën zijn sindsdien beperkt krachtens de POP-verordening van de EU.
  
  
• Op 7 februari 2023 kondigde het ECHA de voorgestelde beperking van PFAS aan in het kader van de REACH-verordening van de Europese Unie.
  
  
• In maart 2023 is de openbare raadpleging over het voorstel gestart, Deze loopt tot september 2023.
  
  
• Blijf op de hoogte van de volgende stappen op de ECHA-website.  

Bezoek voor meer informatie ook de website van de ESA, die de industrie helpt bij het verzamelen van input tijdens de consultatieperiode van ECHA met betrekking tot het voorstel voor een PFAS-verbod.

Auteurs:

Harrie Vangangelt, Quality and Compliance Manager, Sealing & Polymer Europe

Stijn De Cnop, Global Product Compliance Manager