Hoe kies je veiligheidsschoenen?

Veiligheidsschoenen moeten voldoen aan de PBM-norm voor veiligheidsschoeisel EN ISO 20345 om als veiligheidsschoenen te worden aangemerkt. De norm beoogt gebruikers te beschermen tegen stoten, pletten, uitglijden, vallende voorwerpen, water, elektrische schokken, ontploffingen, het stappen op scherpe voorwerpen, en extreme hitte en koude met bepaalde beperkingen.

EN ISO 20347 schrijft de vereisten voor waaraan werkschoeisel moet voldoen voor werkgebieden met een laag risico. EN ISO 20347 schrijft geen verplichte veiligheidsneus voor, maar volgens deze richtlijnen moet het schoeisel wel ten minste één beschermend onderdeel hebben.

In juni 2022 is de herziene versie van ISO 20345 gepubliceerd. Na een overgangsperiode zal de vorige norm worden ingetrokken. Harmonisatie en bekendmaking in het Publicatieblad van de Europese Unie dienen nog plaats te vinden voordat de nieuwe norm in algemeen gebruik wordt genomen als basis voor certificering krachtens de PBM-verordening.

• Nieuwe beschermingscategorieën S6 en S7 voor de waterdichtheid van veiligheidsschoenen (WR):
• Waterpenetratie en waterabsorptie van de bovenkant van de schoen: WRU wordt WPA
• Slipweerstand volgens gewijzigde testmethode en met nieuw classificatiesysteem (standaard reinigingsmiddel op tegels: zonder classificatie; aanvullende test met olie op tegels: SR; zonder slipweerstandtest: Ø)
• Perforatiebestendigheid en nieuwe symbolen
• Weerstandswaarde tegen olie en benzine met het symbool FO is niet langer verplicht
• Orthopedisch veiligheidsschoeisel verdeeld in drie typen
• Een overneus (Scuff Cap – SC) is toegevoegd om de neus van de schoen te beschermen
• Laddergrip (Ladder Grip – LG)

EN ISO 20345:2022 gaat in op de datum van harmonisatie door de Europese Commissie. Er is nog geen datum bekendgemaakt. Veiligheidsschoenen die al in de handel zijn, hoeven pas aan de nieuwe norm te voldoen wanneer het bestaande keuringscertificaat afloopt. Het EU-typeonderzoek (certificaat) is 5 jaar geldig.

Op basis van de vereisten en de toepassing worden veiligheidsschoenen volgens EN ISO 20345:2021 ingedeeld in de volgende beschermingsklassen:

• SB: veiligheidsschoen voorzien van een beschermende neus die weerstand biedt tegen een impact van 200 Joule
• S1: veiligheidsschoen klasse 1, met een beschermende neus van staal, aluminium of kunststof, zonder bescherming tegen vocht
• S1P: veiligheidsschoen klasse 1, met een beschermende neus van staal, aluminium of kunststof, zonder bescherming tegen vocht, en voorzien van een stalen zool die beschermt tegen het binnendringen van scherpe en puntige voorwerpen
• S1PL: veiligheidsschoen klasse 1, met een beschermende neus van staal, aluminium of kunststof, zonder bescherming tegen vocht, en voorzien van niet-metalen antiperforatiebescherming tegen het binnendringen van scherpe en puntige voorwerpen door de zool, getest met een spijker van 4,5 mm
• S1PS: veiligheidsschoen klasse 1, met een beschermende neus van staal, aluminium of kunststof, zonder bescherming tegen vocht, en voorzien van niet-metalen antiperforatiebescherming tegen het binnendringen van scherpe en puntige voorwerpen door de zool, getest met een spijker van 3,0 mm
• S2: veiligheidsschoen klasse 1, met een beschermende neus van staal, aluminium of kunststof, en voorzien van bescherming tegen vocht (WPA)
• S3: veiligheidsschoen klasse 1, met een beschermende neus van staal, aluminium of kunststof en antiperforatiebescherming, en voorzien van bescherming tegen vocht (WPA) en het binnendringen van scherpe of puntige voorwerpen door de zool
• S4: veiligheidsschoeisel klasse 2, met beschermende stalen, aluminium of kunststof veiligheidsneuzen, waterdicht, en geschikt voor ruimten met een verhoogde blootstelling aan vloeistoffen, vocht en vuil
• S5: veiligheidsschoen klasse 2, met een beschermende stalen, aluminium of kunststof veiligheidsneus en antiperforatiebescherming, waterdicht, en geschikt voor werkplekken met een verhoogde blootstelling aan vloeistoffen, vocht, vuil en scherpe of puntige voorwerpen
• S6: veiligheidsschoen klasse 1, met een beschermende stalen, aluminium of kunststof veiligheidsneus en antiperforatiebescherming, in een waterbestendige uitvoering die langdurig beschermt tegen vocht (WR)
• S7: veiligheidsschoen klasse 1, met een beschermende stalen, aluminium of kunststof veiligheidsneus en antiperforatiebescherming, in een waterbestendige uitvoering die langdurig beschermt tegen vocht (WR), en voorzien van bescherming tegen het binnendringen van scherpe of puntige voorwerpen door de zool
• Ø: Veiligheidsschoenen zonder slipweerstandstest.

De keuze van de juiste veiligheidsschoen hangt af van de gevaren waar jouw werknemers op de werkplek mee te maken hebben. Daarom is het voor bedrijven met een groot personeelsbestand verspreid over meerdere werkgebieden van vitaal belang om een risicobeoordeling uit te voeren.

Tijdens de inspectie ter plaatse brengen de specialisten mogelijke gevaren op de werkplek in kaart. Op basis van de resultaten selecteren de veiligheidsspecialisten voor elke medewerker de meest geschikte veiligheidsschoen.

De PBM-application engineers van ERIKS stellen, in samenwerking met de veiligheidsfunctionarissen van het betreffende bedrijf, ter plaatse de gevarenzones vast. Door alle verschillende werkplekken te onderzoeken, kunnen onze engineers het beste assortiment veiligheidsschoenen bepalen voor elke werkomgeving en elke medewerker, zodat alle risico's worden afgedekt voor een betere naleving van de normen. Als er bijvoorbeeld scherpe voorwerpen zijn geïdentificeerd die de schoen kunnen penetreren, dan bieden S1-veiligheidsschoenen onvoldoende bescherming tegen het binnendringen van scherpe of puntige voorwerpen, zodat voor die specifieke werkplek veiligheidsschoenen voorzien van een penetratiebestendige tussenzool vereist zijn.

Voorbeelden van gevaren op de werkplek zijn:

• Vallende voorwerpen
• Opbouw van statische elektriciteit
• Natte en droge omstandigheden
• Temperatuur, binnen of buiten
• Spatten van chemicaliën of metaal; uitglijden
• Snijwonden, brandwonden en scherpe voorwerpen zoals spijkers

Na een verandering in de werkomgeving moet de werkplek opnieuw worden geëvalueerd om potentiële risico's vast te stellen die mogelijk van invloed zijn op de vereiste veiligheidsschoen. Als bijvoorbeeld een droog loopoppervlak wordt vervangen door een natte vloer met vallende metalen voorwerpen, moeten de veiligheidsschoenen zijn voorzien van antislipzolen met stalen neuzen en bescherming tegen vocht.

Bedrijven met meerdere vestigingen hebben vaak te maken met een slecht gestroomlijnd bestelproces. De veiligheidsschoenenspecialisten van ERIKS kunnen je helpen je veiligheidsprogramma te stroomlijnen, zodat dit voldoet aan de industrienormen, en je bespaart op kosten en arbeid.

Zo hebben de PBM-specialisten van ERIKS bijvoorbeeld voor een bepaalde klant een op maat gemaakt online portal ontwikkeld, waarmee deze eenvoudig door de ERIKS-webshop wordt geleid en het assortiment en de gebruikers van elke vestiging kan inzien. Via dit online portal werd het bestelproces gestroomlijnd ten aanzien van kosteninformatie, levering en factuurcontrole.

Na de inspectie ter plaatse werd de totale schoenvoorraad aanzienlijk teruggebracht van 35 tot zes stijlen, wat de administratieve lasten rond het inkoopproces verlichtte.

• Stap 1: klanten bezoeken en een interne audit uitvoeren om gevaren en risico's vast te stellen
• Stap 2: nagaan of de veiligheidsschoenen voldoen aan de geldende veiligheidsvoorschriften (d.w.z. nagaan welke schoen geschikt is voor welke toepassing)
• Stap 3: na goedkeuring van de klant beginnen met het passen van schoenen bij zes tot tien werknemers
• Stap 4: Na zes tot acht weken: in overleg met de klant de resultaten evalueren en zo nodig aanpassingen doen
• Stap 5: de application engineer zorgt dat alle werknemers goed passende veiligheidsschoenen krijgen en doet indien nodig aanpassingen
  

Cleanrooms moeten voldoen aan zeer strenge normen. Cleanrooms vereisen een nauwe samenwerking tussen de veiligheidsfunctionaris, de hygiënefunctionaris en de application engineer verantwoordelijk voor de persoonlijke beschermingsmiddelen.

Afhankelijk van de activiteiten die in de cleanroom plaatsvinden, kan er voor specifieke en relevante veiligheidsschoenen worden gekozen. In een cleanroom worden vaak witte schoenen gebruikt. Bovendien is het dragen van speciaal schoeisel in cleanrooms van essentieel belang om het product of de ruimte te beschermen tegen besmetting.

Het grootste gevaar voor elektriciens is waarschijnlijk dat er vlambogen kunnen ontstaan. Met betrekking tot elektrische eigenschappen onderscheiden we twee soorten veiligheidsschoenen:

• Gedeeltelijk geleidende schoenen met een weerstand tot 0,1 megaohm
• Antistatische schoenen met een weerstand van tussen de 0,1 en 1000 megaohm.

Voor maximale veiligheid moeten elektriciens veiligheidsschoenen dragen die voldoen aan de ESD-eisen (Electrical Static Discharge). De zoolconstructie van deze schoenen bevat namelijk al een hoger percentage geleidende materialen (antistatische middelen), zodat zelfs in ongunstige omstandigheden aan de verlaagde bovengrenswaarde wordt voldaan.

S1- tot S7-veiligheidsschoenen zijn antistatisch, maar de elektrische weerstand wordt sterk beïnvloed door temperatuur, vochtigheid en de individuele draagsituatie (zweten, natheid, druk, buigen, vervuiling). Ze voldoen alleen in normale klimatologische omstandigheden aan de waarden van de ESD-eisen.

Voor logistieke medewerkers hangt de keuze voor een veiligheidsschoen af van het soort werk dat ze doen en de bijbehorende vereisten. Zo zal iemand die werkt in de goederenontvangst en het palletiseren andere veiligheidsschoenen nodig hebben dan iemand die kleine producten inpakt in het magazijn voor kleine onderdelen.

Wat echter voor iedereen kan worden gewaarborgd is dat met gewichtsgerelateerde hielpolstering de belasting van de rug wordt geminimaliseerd, zodat de werknemers dus ergonomisch correct worden ondersteund. Dit betekent een verbeterde ergonomie op de werkplek, waardoor de veiligheid en efficiëntie toenemen.

Comfort is een belangrijke factor bij de keuze van veiligheidsschoenen voor jouw werknemers. Na lange uren van constante fysieke arbeid kunnen werknemers slijtage ondervinden aan hun lichaam. Veiligheidsschoenen kunnen, ondanks een goede bescherming, toch slecht passen, omdat elke drager weer een andere voetbreedte en gewicht heeft.

Vaak kiezen werknemers vanwege hun voetbreedte een of twee schoenmaten groter. Dit zit niet alleen oncomfortabel maar is ook onveilig. Elke pasvorm is anders, daarom moeten veiligheidsschoenen worden aangepast aan het gewicht en de voetbreedte van de drager. Dit biedt niet alleen meer comfort, maar komt ook de veiligheid en productiviteit ten goede.

Als een veiligheidsschoen geen goede steun biedt, neemt het risico van struikelen en vallen toe. Zo veroorzaken te krappe schoenen vaak problemen met de voorvoet, wat leidt tot een instabiele houding.

Met goed passende veiligheidsschoenen zijn werknemers in staat om lange uren flexibel te werken zonder van inlegzool te hoeven veranderen. Dit kan ook tijd besparen bij het verwisselen van schoenen in verschillende werkgebieden.

Chronische pijn in de onderrug is een van de meest voorkomende arbeidsgerelateerde letsels. Als het gewicht niet past bij de schoen, kan dit de fysieke druk op de drager verhogen en zo de doeltreffendheid van de werknemer beïnvloeden. Veiligheidsschoenen met dempende gewichtsmodules in de hielzone kunnen gewrichten en het bewegingsapparaat aanzienlijk ontlasten en beschermen.

Veiligheidsschoenen met extra gezondheidsvoordelen beschermen het totale bewegingsapparaat van werknemers, gaan vermoeidheid tegen en bevorderen herstel. Werkgevers kunnen hiervan profiteren omdat het vertrouwen, de productiviteit en de tevredenheid onder hun werknemers toeneemt.

Bij jouw keuze voor de optimale veiligheidsschoen zijn het beschermingsniveau, de mate van comfort en de gezondheidsvoordelen van essentieel belang. Overleg met de experts van ERIKS of je assortiment veiligheidsschoenen optimaal is afgestemd op de risico's van de werkplek en de betreffende voorschriften, en of comfort, veiligheid en kosten in balans zijn.

Op de lange termijn zul je als werkgever de kosten van veiligheidsrisico's, ongevallen en onvoorziene problemen door ongeschikt veiligheidsschoeisel weten te verlagen, met als gevolg tevredener en productievere werknemers.